Categorieën
Geen categorie

Aanvalsplan

Schrijven kent vele facetten. Het opzetten en invullen kent fases, waarin ik als jager opereer. Omzichtig speur ik naar de essentie, en als ik die heb gevonden omcirkel ik mijn prooi op behoedzame wijze, de pen in de aanslag. Op het juiste moment moet ik toeslaan, om de woorden te kunnen vangen. Als ik te snel ben, vliegen ze verschrikt weg. Als ik te laat ben, zijn ze gevlogen, en blijft het papier leeg.

Voor het project ‘Zinnen verzetten’, de literaire natuurexcursies die ik in de zomer van 2011 ga uitvoeren met boswachter Jan Willems (zie onder meer het Dagblad van het Noorden van 1 november 2010), is het jachtseizoen geopend. Gezien de omvang van het project – eind wandelen, een hoop poëzie – was mijn eerste stap het opzetten van een aanvalsplan.

Aanvalsplan ‘Zinnen verzetten’

Inderdaad: bijzonder indrukwekkend! Het plan stelt de route voor, in al zijn eenvoud: we eindigen waar we beginnen. Naast deze markeringspunten heb ik ook al het ‘midden’ ingetekend, en een voordrachtmoment vlak daarvóór.

Aanvalsplan – detail

Langzaamaan zullen er meer grijze bolletjes verschijnen – de voordrachtpunten. En daar moet ik dan weer gedichten aan koppelen.

(Diepe zucht.)

Er moet nog veel gebeuren.

Zuidhorn, november 2010

(Dit bericht is eerder gepubliceerd op de oude Weblog Gritter)

Categorieën
Geen categorie

Biodiversiteit

Afgelopen vrijdag maakte de Belgische bioloog Dirk Draulans zijn opwachting bij Pauw & Witteman. Hij kwam praten over de afname van de biodiversiteit, en over maatregelen die dat bedreigende tij zouden kunnen keren.

Eén van de lastigste aspecten van de teloorgang van soorten op aarde is dat onze planeet er wel om doordraait. Als morgen de laatste Sumatraanse tijger wordt gedood, komt de aarde niet tot stilstand. Dat maakt, buiten de economische aspecten van natuurverbruik, de instandhouding van soorten een lastig te verkopen boodschap. In een biotoop waarin een belangrijke soort verdwijnt zal zonder twijfel een nieuw evenwicht ontstaan. Andere soorten bloeien wellicht op.

Een deel van het probleem hangt samen met de oorsprong van het leven op aarde. Het ontstaan en de verdere ontwikkeling van het leven kent geen plan. De diversiteit aan diersoorten die op enig moment bestaat is in hoge mate het resultaat van toeval. Dat de olifant, maar ook de mens en de tijger het als soort zover hebben geschopt, is een aaneenschakeling van toevallige aanpassingen en mutaties op een niet te bevatten tijdsschaal. Als bijvoorbeeld de complete primatenlijn zo’n zeventig miljoen jaar geleden was geëindigd, door een ordevernietigende ziekte of de inslag van een helse komeet, dan waren de hominiden nimmer nadenkend rechtop gaan lopen, simpelweg omdat ze nooit hadden bestaan.

In gebieden waarin de mens zijn voortbestaan heeft moeten koppelen aan natuurverbruik – het kappen van oerbossen, het doden van dieren omwille van huid of tanden – zullen economische alternatieven een eerste stap moeten zijn om de diversiteit te waarborgen. Waar dit niet zo is, zal inzicht moeten rijzen.

Dat inzicht is niet eenvoudig te bereiken; de toevalligheid van het leven speelt het voortbestaan van de biodiversiteit parten. Maar in datzelfde toeval schuilt ook een kans. Voor zover een mens zich gelukkig kan voelen, heeft hij alle reden zich stevig in de handen te knijpen. Hij zou zich iedere dag met vreugde moeten realiseren, dat hij leeft. Als er ergens in de evolutionaire keten iets was misgegaan, met negatieve gevolgen voor de soort, was hij niet wat hij nu is – als hij er al was geweest. Op veel kleinere schaal, gegeven de mensheid, geldt hetzelfde; als die ene voorvader rond 5000 voor Christus kinderloos was gebleven, dan was, anno 2010, dik 7000 jaar aan nageslacht ongeboren gebleven. De diversiteit moet overeind blijven, al was het maar omdat de variatie op uitbundige wijze uitdrukking geeft aan het wonder van het leven. Lang leve dat leven, viva la evolución!

Maar niet enkel uit eerbetoon voor het wonder dient de diversiteit gekoesterd te worden. Ook vanuit een oogpunt van ontwikkeling moeten we iedere soort beschermen. Want in iedere soortgenoot schuilt in beginsel de kans, dat de soort als geheel in positieve zin een stukje verder wordt ontwikkeld. Wie weet, over 40.000 jaar, ontdekken we samen met de Bonobo’s nieuwe werelden of oprechte waarheden. Dat moeten we als soort niet willen missen.

Zuidhorn, november 2010

(Dit bericht is eerder gepubliceerd op de oude Weblog Gritter)

Categorieën
Geen categorie

Zomerzon en najaarszoen

Zie de struiken, zie de bomen
Ze staan verstild in bos en veld
Hoewel de herfst al is gekomen
Staan ze door zomerzon versteld

Het oude volle bladergroen
Houdt van schrik de adem in
Het wenst zo graag een najaarszoen
In het warme spel der zonnemin

Maar het weet het eind is bijna daar
Voor dit late, lieve kozen
Want het blad zal vallen, dit late jaar
Voor de herfst die ’t groen laat blozen

Zuidhorn, oktober 2010

(Dit gedicht is eerder gepubliceerd op de oude Weblog Gritter)

Categorieën
Geen categorie

Het kind, dat woorden doet

Zwijgend zien ze neer
op de natte, zompe aarde
Potige kerels, hard als kei
Met bruine koppen en grote handen
Eelterig de vingers

Zelfs daarboven, in de hemel
die figuurlijke plaats waar niets kan zijn
werken ze door, van vroeg tot laat
Ze kneden wolken en winnen water
in de ijle, blauwe lucht

De voorvaderlijke oude mannen
vol dadendrang en ambachtszin
vangen met hun ogen mijn gestalte
Stil gezeten, ergens in een hoek
in diep gepeins verzonken

De oude brauwen fronzen
Meewarig hoofdgeschud
Ze zien een man van weinig daden
maar van woorden des te meer
Proevend van zinnen, de taal beminnend

Ze blijven staan als ik de pen vastneem
en een bouwwerk start uit niets
Hoe ik fundamenten leg en woorden las
tot zinnen uit één stuk
Zie zien een kind, dat woorden doet

Beproefd en doorgelicht
word ik als nageslacht erkend
Tevreden keren ze mij de rug
om zwijgzaam, vredig verder te werken
Aan novemberstorm en najaarszon

Zuidhorn, oktober 2010

(Dit gedicht is eerder gepubliceerd op de oude Weblog Gritter)

Categorieën
Geen categorie

Optreden Najaarsklanken

Op zondag 17 oktober 2010 zal ik, met diverse anderen, optreden tijdens het evenement Najaarsklanken dat gehouden zal worden in Café Restaurant De Tapperij in Grijpskerk. Het evenement start om 17:00, de toegang is gratis. Naar verwachting zal ik rond half zeven mijn stem verheffen, en mijn bijdrage leveren. Ik zal een aantal gedichten voordragen, en het publiek daarbij betrekken. Het volledige programma, uit de koker van presentator en organisator Koos van der Goot, ziet er als volgt uit:

17.00 Tsunat (Finse/Karelische volksmuziek)
17.30 Piety Veenema (poezie)
17.45 Louis Godschalk (djembé/percussie)
18.05 Pauze
18.35 GRITTER (poëzie)
18.50 Miriam Brinkman (covers)
19.10 Are Meijer (poëzie)
19.25 Pauze
19.55 Roelie ter Veld en Gert Sennema (covers en eigen muziek)
20.25 Pur (Nederlandstalige popmuziek)
20.55 Afsluiting

Wellicht tot 17 oktober!

Zuidhorn, oktober 2010

(Dit bericht is eerder gepubliceerd op de oude Weblog Gritter)